ماهیت متفاوت هیپنوتیزم و تصورات و باورهای نادرست در مورد آن همواره موجب شده مردم آن را پدیدهای اسرارآمیز و حتی خطرناک بدانند. ارائه چهرهای غیرواقعی و نمایشی از هیپنوتیزم در فیلمها و برنامههای سرگرمکننده و یا بهکارگیری آن توسط کسانی که از هیپنوتیزم علمی بیاطلاعند و فقط به قصد سودجویی از برخی تکنیکهای هیپنوتیزمی استفاده میکنند، به این سوءتفاهمها دامن زده است. قصد داریم برخی از متداولترین باورهای نادرست را برایتان توضیح دهیم.
آیا مى توان در جریان هیپنوز از کسى سؤاستفاده کرد؟
یکى دیگر از نگرانى هاى کسانى که هیپنوز را به عنوان یک روش درمانى انتخاب مى کنند، ترس از این موضوع است که چون در جریان هیپنوز کنترل خود را از دست مى دهند ممکن است ناآگاهانه مورد انواع سؤاستفاده قرار بگیرند.
پژوهش هاى دقیقى که توسط ارنست هیلگارد و دیگران انجام گرفته، به خوبى نشان داده اند که هنگام هیپنوز، بخشى از ذهن سوژه به نام ناظر پنهان، تمام جریان هیپنوز را به دقت زیر نظر دارد و هرگز تلقیناتى که مغایر با اصول اخلاقى و اعتقادى فرد باشند را نخواهد پذیرفت.
در واقع این بخش ذهن، از سوژه به خوبى مراقبت مى کند و در صورت نیاز، وى را بلافاصله از هیپنوز خارج مى نماید.
بنابراین، این باور نادرست نیز افسانه اى بیش نیست و هرگز اتفاق نخواهد افتاد.
آیا ممکن است سوژه اى که هیپنوتیزم شده، از هیپنوز خارج نشود؟
گاهى افرادى که براى اولین بار هیپنوز مى شوند این نگرانى را دارند که ممکن است از هیپنوز خارج نشوند! لازم به توضیح است که در طول قرنها تاریخچه مدون هیپنوتیزم تا کنون چنین اتفاقى نیفتاده و هرگز نیز اتفاق نخواهد افتاد.
در واقع این باور نادرست، افسانه اى بیش نیست.
آیا هیپنوتیزم نوعى خواب مصنوعى است؟
از زمان مسمر عقیده بر این بود که هیپنوتیزم نوعى خواب مغناطیسى یا خواب مصنوعى است. در حالیکه پژوهش ها نشان داده اند هیپنوتیزم هیچ شباهت روانشناختى و نوروفیزیولوژیک به خواب ندارد. در واقع هیپنوتیزم نه تنها خواب نیست بلکه سوژه در جریان هیپنوز کاملا بیدار است و قادر است صداى هیپنوتیزور و در اغلب موارد صداى محیط را بشنود.
همچنین در بسیارى از موارد سوژه قادر است پس از هیپنوز، تجربیات هیپنوتیزمى خود را نیز به یاد آورد.
آیا هیپنوتیزم یک پدیدهی جادویی است؟
هیپنوتیزم، نهتنها پدیدهای جادویی یا اسرارآمیز نیست بلکه شیوهای کاملاً طبیعی است که طی آن فرد با بهرهگیریِ بیشتر از تواناییهای خویش بر افکار، احساسات، هیجانات و رفتارهای خود کنترل بهتری مییابد. بنابر این باید بدانیم که هیپنوتیزم، ارتباطی به ماوراءالطبیعه و یا نیروهای فوقبشری ندارد بلکه قابلیتی است که از آغاز خلقت، ذهن توانمند بشر به آن مجهز بوده است.